bu yazının şarkısı, menekşelendi sular… safiye ayla’dan dinlenmesini salık verdiğimiz nihavend makamındaki eserin bestekarı sadettin kaynak, güftekarı vecdi bingöl.
şarkının nakaratında geçen ‘ayşe’ güftenin orijinalinde monalisa’ya ithafen jokond olmasına rağmen safiye ayla şarkıyı jokond yerine ayşe olarak okumak istiyor güftecinin kabul etmemesi üzerine şarkının ilk kaydında jokond da ayşe de kullanılmıyor.
daha sonraki icralarda bugün bilinen haliyle nakarattaki bölüme ayşe ekleniyor.
şarkı adeta bi konçerto gibi katman katman yapısıyla hem sözleriyle hem müziğiyle bizi oradan oraya vuruyor.
şarkıyı safiye ayla yorumu haricinde zeki müren, gönül yazar ve ferdi özbeğen yorumlarından dinlemeyi sevenler de var.
menekşelendi sular, sular menekşelendi
esmer yüzlü akşamı dinledim yine sensiz
leylak pırıltılarla bahçeler gölgelendi
inledi yine bülbül, olmazmış gül dikensiz
akşamın çöküşünü biz şehirlerde, betonlarda yaşayan günümüz insanlarının duygu durumlarından fersah fersah uzakta tabiatsal teşbihlerle tasvirleyerek açılan şarkının bu bölümünde suların menekşelenmesini, esmer yüzlü akşamı, gölgeleri, leylak pırıltıları ve bülbül inlemelerini tahayyül etmek bizim gibi hayal gücünüzü zorluyorsa google aramasıyla bulunabilecek pastoral tablolara ve youtube videolarına başvurabilirsiniz.
safiye ayla’nın sesi, bu teşbihlerin sadece gecenin habercisi akşamın tasviri olmadığını ruhumuzdaki çalkantılar, ışık huzmeleri ve gölgelenmeler, gönlümüzün küt kütü olduğunu da anlamamızı da sağlıyor. bir kasvetin tam da göbeğindeyiz yani. bir sis bulutu. çığlık atıcaz atamıyoruz felan.
dikensiz gül olmazmış
çilesiz gönül ayşe
her kuş bülbül olmazmış
her çiçek de gül ayşe
bu bölüm kışın sonu bahardır bölümü. coşuyoruz. evreka bölümü. tespitler şelale bölümü. safiye burda gürüldüyor ve ayşe’ye hayatın, ilişkilerin klasik ama her klasik kadar
genel geçer mottolarını sıralıyor. gül bülbül ikiliğiyle kabul edelim ikimizin de kusurları var diyor..
ne bülbül gülü sevdi seni sevdiğim kadar
ne böyle seven gönül, ne de senden güzel var
içli bir özleyişle bırak beni yanayım
gözlerinde gördüğüm rüyama inanayım
şarkının bu bölümünde safiye ayşe’ye daha kişisel bi yerden sesleniyor; akşamdı, geceydi, gamdı, kederdi, güldü bülbüldü ne olduysa oldu bırakalım şimdi bunları ben yanmaya devam etmek istiyorum seni seviyore ama sen de sevilmeye layıksın, gözlerinde gördüğüm rüyaya inanmak istiyorum’ diyor. işte böyle…onlar erdi muradına biz çıkalım kerevetine..
- sevgili güller, bülbüller, laleler, lubunyalar bu vesileyle onur ayımızı en kalbi duygularımla kutluyor umutsuzluğa kapılırsanız her yürüyüşümüzün onur yürüyüşü olduğunu hatırlayın diyorum.
okan thedimi
